Romantik Dönem Amerikan Edebiyatı
Amerikan
edebiyatında ilk büyük sanatçılar bu dönemde yetişmeye başlamıştır. Moby Dick romanlarıyla
Herman Melville (1819-1891), şiirleriyle Edgar
A. Poe (1809-1849) ve Walt Whitman (1816-1892);
şiir ve denemeleriyle R. W. Emerson (1803-1882) başlıca romantik sanatçılardandırlar.
Gerçekçi Dönem Amerikan Edebiyatı
Gerçekçilik,
önce romantizmle iç içe görünür. Nathaniel
Hawthorne (1804-1864) ve Moby Dick romanıyla
tanınan Melville romantizmi
ve gerçekçiliği eserlerinde dengeli biçimde
kullanan yazarlardır. Gerçekçilik akımını daha sonra sürdüren öteki yazarlar Hanry James (1843-1916), Louise May Alcott (1832-1898)'tur.
20. Yüzyıl Amerikan Edebiyatı
20.
yüzyılda Amerika'da özellikle roman ve hikâye türlerinde daha çok ürün verilmiştir.
Mark Twain (1835-1910), Tom
Sawyer'in Maceraları (1876), Missisippi'de
Hayat (1833) gibi eserlerinde daha çok mizahî
bir uslûbu benimsemiştir. O'henry (1862- 1910) ise küçük hikâye türünde büyük bir üne sahiptir.
Olaylarda sürpriz unsuruna ve yalın bir anlatıma önem verir.
Jack London (1876-1916),
Vahşetin Çağrısı (1903), Uçurum
Halkı (1903) ve Martin
Eden (1909) gibi
romanlarının konularını daha çok kendi yaşantılarından ya da
çevresinden
almıştır.
John Steinbeck (1902-1968),
toplumcu gerçekçi bir Amerikan yazarıdır. Yoksul ve
sömürülmüş
kitlelerin, işçilerin sorunlarına, bireysel ve sosyal dünyalarına eğilmiştir.
Daha
çok California çevresine yer vermiştir. Başlıca romanları şunlardır: Kenar
Mahalle (1935), Farelere ve İnsanlara Dair (1937),
Gazap Üzümleri (1939), Sardalya
Sokağı (1945).
Ernest Hemingway (1898-1961)
de ezilen yığınların sorunları, adalet, baskıyla boyun
eğmeme
gibi konuların yanında uluslararası savaşların kötülüğü, tabiatın güzelliği
ve
yaşama sevinci temalarına ağırlık vermiştir. Başlıca romanları: Bahar
Selleri (1926), Güneş Gene Doğar (1926),
Silâhlara Veda (1929), Çanlar
Kimin İçin Çalıyor
(1940),
İhtiyar Adam ve Deniz (1953).
Şiir
türünde ise en önemli Amerikan şairlerinden biri olan Ezra Pound (1885-1972) tüm
dünya milletlerinin kültürlerinden yararlanma yoluna gitmiş ve imgecilik (imajizm)
akımının öncüleri arasında yer almıştır. Ayrıca I. Dünya Savaşı yıllarında faşizmi
desteklemesiyle ünlüdür.
GÖZLER
Efendimiz dinlen artık, yorgunuz yorgun,
Duyalım biraz da rüzgârın parmaklarını
Üstümüzü örten şu durgun
Şu kurşun gibi ağır kapaklarda.
Dinlen artık kardeş, gün ağırıyor bak dışarda!
Soldukça soluyor sarı ışık
Eridikçe eriyor mum.
Salıver bizi, dışarda en tatlı renkler,
Yosun yeşili, çiçek renkleri,
Ağacın
altı serinlik.
Salıver bizi, tükeniriz yoksa
Akıp duran tekdüzeliğinde
Kara kuru baskıların
Ak kâğıt üzerinde.
Salıver bizi, biri var ki
Bir gülüşünün verdiğini vermez sana
Yıllanmış bilgisi tüm okuduklarının
Ona bakalım ona.
EZRA POUND
(Çeviren: Bülent ECEVİT)